जीवाचा जन्म, परमेश्वराचा अवतार | Being’s Birth, God’s Incarnation

परमेश्वराचा जन्म जिवांप्रमाणे नाही.  तो पापपुण्यात्मक संस्कारांमधून झालेला नसल्यामुळे कर्मवशात नाही.  त्यामुळे जन्म घेणे किंवा न घेणे याचे स्वातंत्र्य परमेश्वराला आहे.  परमेश्वराचा अवतार हा प्रारब्ध कर्माचे सुखदुःखादि फळ भोगण्यासाठी नसतो.  जीवाचे जन्म अनंत, अगणित झालेले असतात.  परंतु परमेश्वराचा जन्म मात्र आवश्यकतेनुसार होत असतो.  ज्यावेळी तो अवतार घेतो त्यावेळी मायेच्या साहाय्याने आवश्यक असणारी योग्य उपाधी निर्माण करतो.  म्हणजेच अन्य जीवांच्या उपाधीप्रमाणेच परमेश्वराची उपाधी सुद्धा मायाशक्ति निर्माण करते.

परमेश्वर स्वतः स्वस्वरूपाने जन्मरहित, अविनाशी, अविकारी असला तरी सुद्धा मायेच्या उपाधीमुळे तो मर्यादित झाल्यासारखा वाटतो.  त्याला जन्ममृत्यु आहे असे वाटते.  परंतु उपाधीमुळे अवतीर्ण झाल्यानंतर सुद्धा तो स्वतः मायेच्या अधीन होतो. त्यामुळे तो कलुषित होतो.  अशुद्ध होतो.  त्याच्या ज्ञानशक्तीमध्ये प्रतिबंध निर्माण होतात.  परंतु अवतारामध्ये परमात्मा प्रकृतीच्या अधीन न होता त्रिगुणात्मक प्रकृति त्याच्या अधीन होऊन कार्य करते.  याचाच अर्थ उपाधीमध्ये येऊनही परमात्म्याला स्वस्वरूपाचे कधीही विस्मरण होत नाही.  तो मानवी शरीरात असला तरी तो स्वस्वरूपाने सच्चिदानंद, पूर्ण स्वरूपच आहे.

             उपद्रष्टानुमन्ता च भर्ता भोक्ता महेश्वरः |

             परमात्मेति चाप्युक्तो देहेsस्मिन्पुरुषः परः || (गीता अ. १३-२२)

या भगवंताच्या वचनाप्रमाणे तो पुरुष याच देहात मायेच्या अतीत, साक्षीस्वरूप असून प्रकृतीच्या कर्माला अनुमति देणारा, सर्वांना धारण करणारा जीवरूपाने भोक्ता असून सर्वांचा नियमन करणारा आणि सच्चिदानंद परमात्मस्वरूप आहे.  याउलट जीव मात्र देहात्मबुद्धीमुळे बद्ध, संसारी आणि मर्त्य होतो.  परमेश्वर शरीरामध्ये असूनही देहातीत असल्यामुळे तो मुक्त आहे.  यामुळे अवतारामध्ये सुद्धा परमेश्वर स्वस्वरूपापासून कधीही च्युत होत नाही.

- "श्रीमद् भगवद्गीता" या परमपूज्य स्वामी स्वरूपानन्द सरस्वती लिखित पुस्तकामधून, तृतीय आवृत्ति,  डिसेंबर २००२
- Reference: "Shreemad Bhagavad Geeta" by Param Poojya Swami Swaroopanand  Saraswati, 3rd Edition, December 2002

                                                            - हरी ॐ –