आस्तिक, नास्तिक व श्रद्धा | Believer, Non-Believer and Faith

विश्वामध्ये अनेक प्रकारची माणसे आहेत.  त्यामध्ये प्रामुख्याने आस्तिक व नास्तिक अशा दोन प्रवृत्ति दिसतात.  आस्तिक म्हणजेच श्रद्धावान, धार्मिक मनुष्य होय.  हा मनुष्य फार मोठी मीमांसा न करता अज्ञात ईश्वरी शक्तीचे अस्तित्व मान्य करतो.  याउलट दुसरा नास्तिक, भौतिकवादी मनुष्य आहे.  तो विज्ञाननिष्ठ, तर्कनिष्ठ असून प्रत्येक गोष्ट तर्काने पडताळून पाहतो.  असा हा मनुष्य ‘ईश्वर’ असा शब्द वापरत नाही.  परंतु तरीही तो सुद्धा श्रद्धावानच आहे.

याचे कारण आस्तिक-नास्तिक, गरीब-श्रीमंत, कोणताही मनुष्य असो, प्रत्येकाच्या जीवनामध्ये चांगले-वाईट, अनुकूल-प्रतिकूल, प्रिय-अप्रिय, इष्ट-अनिष्ट असे प्रसंग हे आहेतच.  त्यातुनच प्रत्येक मनुष्य सुख शोधण्याचा प्रयत्न करतो.  सुखप्राप्तीसाठी विषयांचा संग्रह करतो.  यथेच्छ व स्वैर इंद्रियभोग घेतो.  अनंत विषयांच्या कामना करतो.  कामनापूर्तीसाठी अनेक प्रकारची कर्मे करतो.  त्या कर्मांची सुखदुःखात्मक फळे भोगतो.

आयुष्याच्या शेवटी मनुष्याला जाणीव होते की, आजपर्यंत बहिरंगाने मी सर्व मिळविले.  पैसा, सत्ता, यश, कीर्ति, प्रतिष्ठा, मान-सन्मान, विद्वत्ता, प्रसिद्धि, सर्व काही आहे.  सभोवती अनेक माणसे आहेत.  आप्त, सगे-सोयरे आहेत.  हे सर्व मिळूनही अजूनपर्यंत अंतरिक शांति व समाधान मात्र मिळालेले नाही.  मनुष्य हताश व निराश होतो. परंतु तरीही जीवन जगतो, कारण मनुष्य हा श्रद्धावान आहे.

श्रद्धा ठेवणे म्हणजे भोंगळपणा नाही, श्रद्धा ठेवणे म्हणजे अज्ञान नाही. श्रद्धा म्हणजे अंधश्रद्धा मुळीच नाही.  तर ‘श्रद्धा’ हा ज्ञानाचा प्रारंभ आहे.  पुढे काहीतरी आहे, या श्रद्धेतच पुढील मार्गक्रमण करणे शक्य आहे.  श्रद्धेमुळेच ज्ञानजिज्ञासा व ज्ञानप्राप्ति शक्य आहे.

- "श्रद्धा आणि अंधश्रद्धा" या परमपूज्य स्वामी स्थितप्रज्ञानंद सरस्वती लिखित पुस्तकामधून,  प्रथम आवृत्ति, नोव्हेंबर २०११   
- Reference: "Shraddha Ani Andhashraddha" by Param Poojya Swami Sthitapradnyanand Saraswati, 1^st Edition, November 2011

- हरी ॐ –