स्वकर्तृत्वाचा अहंकार | Ego about one’s capability

थोडा विचार केला तर प्रश्न येतो की, कर्तृत्व करायला अंतरिक शक्ति, प्रेरणा, सामर्थ्य कोण देतो ?  मनुष्य स्वकर्तृत्वाने परमेश्वराच्या सत्तेशिवाय मातीचा कण तरी निर्माण करू शकतो का ?  नव्हे डोळ्यांची उघडझाप तरी करू शकतो का ?  ही त्या जगन्नियामक, सर्वशक्तिमान परमेश्वराची कृपा नाही का ?  म्हणून कार्य करायला शक्ति देणारा व कार्यसिद्धि करणारा तोच परमेश्वर आहे.  हे जाणून पुरुषप्रयत्नाने प्राप्त झालेली संपत्ति आपली स्वतःची नसून परमेश्वराचीच आहे, हे जाणावे व अहंकार सोडवा.  

अवतारकार्यात प्रभू रामचंद्रालाही अहंकार झाला होता, मग सामान्य अज्ञ मानवाची काय कथा ?  श्रीरामाची छोटीशी सुंदर कथा !  वानरसेना दगडावर रामाचे नाव लिहून सेतु तयार करण्यासाठी समुद्रात दगड टाकत होती व तो प्रत्येक दगड तरंगत होता.  रामाला ते पाहून गर्व झाला.  केवढा आपल्या नामाचा महिमा !  आपणही असाच दगड टाकावा.  पण रामाने टाकलेला दगड सरळ तळाला गेला.

हे सर्व त्याचा भक्त हनुमान पाहात होता.  त्यालाही मनातल्या मनात हसू आले.  काय आश्चर्य !  स्वतः अवतारी रामाने टाकलेला दगड तरंगला नाही, पण त्याच्या नावाने वानरांनी टाकलेले दगड मात्र तरंगत होते.  प्रत्यक्ष रामात कुठे सामर्थ्य होते ?  पण वानरांच्या रामावरील शुद्ध, निरतिशय श्रद्धेने व भक्तीने दगडही तरून गेले.

श्रद्धा व निष्ठा हीच ताकद व हेच सामर्थ्य !  या प्रचंड सामर्थ्याने अशक्यप्राय घटनाही सहज शक्य होतात.  मानवाला प्रदान केलेली मनाची शक्ति, श्रद्धा व निष्ठा ही सुद्धा परमेश्वराची संपत्ति आहे.  मानवाचे त्यात काही सुद्धा कर्तृत्व नाही.  तसेच विश्वही मानवाचे नाही.  मानवाला दिलेले सुंदर शरीर, इंद्रिय, मन, बुद्धि, विवेक व वैराग्य यांच्याबद्दल त्याने ईश्वराची कृतज्ञता मानावी व धन्य व्हावे.    

 

- "साधना पञ्चकम्" या परमपूज्य स्वामी स्वरूपानंद सरस्वती लिखित पुस्तकामधून,  तृतीय आवृत्ति, सप्टेंबर २००५   
- Reference: "Sadhana Panchakam" by Param Poojya Swami Swaroopanand  Saraswati, 3^rd Edition, September 2005

 

- हरी ॐ –